Szaleństwo prześnionej baśni…

 

Piotr Rychel, Kot w jednym bucie. Baśń dla dorosłych (i dla dzieci). Ilustracje: Piotr Rychel. Wydawnictwo Bajka. Warszawa 2023

 

              Jeżeli śnią się komuś szalone sny, gdzie niemal wszystko  może się zdarzyć, gdzie mieszają się motywy ze znanych baśni (choć oblicza bohaterów bywają zaskakująco inne) a poprzez kolejne fazy snu przebiega koza jakby wyjęta z ram obrazów Chagalla, czy opowiadań Singera, to, jako czytelnik opowieści Piotra Rychla, znajdzie się w swoim, dobrze znanym świecie. Czytaj dalej „Szaleństwo prześnionej baśni…”

Zachęta do czytania

 

Wydana w 2010 roku książka Beaty Wróblewskiej „Motyl w podróży” opowiada o trudnej a zarazem dość  częstej sytuacji dziecka, żyjącego w rodzinie, w której rodzice są rozwiedzeni.

 Mama dziewięcioletniej Marty, telewizyjna dziennikarka, nie zawsze ma czas na zajmowanie się córką. Ojciec, szalony naukowiec, nie bardzo wie, o czym rozmawiać z małą dziewczynką. Na szczęście pozostają dwie pary ukochanych i mądrych dziadków, liczne grono wesołych kuzynek i kuzynów. Wokół dzieje się bardzo dużo. Jest czas na rozmowy i znajdują się sposoby na ocieranie łez… Rodzina  istnieje, choć nie jest to jej model najbardziej tradycyjny. Autorka nie ocenia rodziców, ale pokazuje, że dziecko w takiej sytuacji – nie najgorszej (ale i nie najlepszej) ma prawo czuć się dość zagubione. Mała Marta, urażona do żywego przez matkę, postanawia samodzielnie, nie mówiąc nic nikomu, wyruszyć w podróż do dziadków. Chce w ten sposób ukarać mamę. Po drodze przytrafiają się jej różne spotkania, rozmaite przygody… Czytaj dalej „Zachęta do czytania”

Wielki smutek i zabawy z duchem

 

 

Kim Fupz Aakeson, Eva Ericsson, Esben i duch dziadka. Przełożyła Katarzyna Stręk (Poznań 2006). Media Rodzina            

 

     Trudne tematy w literaturze dziecięcej to zagadnienia objęte pewnym rodzajem społecznego tabu, dyktującego, co jest odpowiednie a co nieodpowiednie, by mogło stać się tematem (lub choćby – motywem) literatury adresowanej do dzieci. Czytaj dalej „Wielki smutek i zabawy z duchem”

Podróż przez krainę słów i myśli

Anna Taraska, Dwa słowa. Projekt graficzny i ilustracje Dominika Czerniak-Chojnacka. Warszawa 2022. Wydawnictwo Dwie Siostry.

             Czy istnienie słowników ma sens? Czy można wytłumaczyć komuś znaczenie słowa? Jaka jest natura słowa? Jaki jest związek między słowem a pojęciem/rzeczą, którą ono nazywa? Co się dzieje, gdy słowa znikają? Jak wygląda starość/starzenie się słów? Dlaczego niektóre słowa zaczynają wiązać się z innymi? Czy słowa mają moc zmieniania świata? Czy znaczenie tkwi wyłącznie w słowie? Czy słowo i jego znaczenie mogą wędrować? Czytaj dalej „Podróż przez krainę słów i myśli”

O ciekawym świecie i szukaniu lepszego miejsca do życia

Marcin Kozioł, Bajka o bąkach i jednym trzmielu. Ilustracje Piotr Rychel. (Warszawa 2021, Wydawnictwo Bajka)

 

            Pokazywanie świata, w którym przeważają jasne barwy, rozbudzanie  zainteresowań, wreszcie – budowanie proekologicznej postawy, przy jednoczesnym zwróceniu uwagi na wartość przyjaźni, współpracy, akceptacji inności – to wszystko udało się zmieścić w pełnej humoru, zakręconej niczym tytułowe bąki (i jeden trzmiel) książce Marcina Kozła. Czytaj dalej „O ciekawym świecie i szukaniu lepszego miejsca do życia”

O Matce Boskiej od pierogów, zwierząt i dobroci

Justyna Bednarek, Maryjki. Opowieści o Matce Boskiej. Ilustracje, koncepcja graficzna, skład: Marianna Oklejak. Warszawa 2021. Nasza Księgarnia.

 

            To nie jest książka religijna, choć dotyka sacrum… Matka Boska gotuje pierogi dla synka, opiekuje się wilkami, wróblami i psem, którego – wbrew teologom – trzeba wpuścić do raju… To Maryjka, znana z wiejskich kapliczek albo z kapliczek zamieszkujących podwórka starych kamienic w miastach. To nasza przyjaciółka i matka, która pocieszy i wesprze, obecna w polskim krajobrazie i w sercu, niezależnie od wyznawanej (czy też nie…) religii. To treść mitu o dobroczynnej sile kobiecości, pełnej ciepła, zrozumienia i wszechogarniającej miłości do wszystkich stworzeń oraz Matki Ziemi. Czytaj dalej „O Matce Boskiej od pierogów, zwierząt i dobroci”

Wakacyjna zamiana ról 

 

Hanna Ożogowska, Dziewczyna i chłopak czyli heca na 14 fajerek. Nasza Księgarnia. Warszawa 1961. (Seria: Klub Siedmiu Przygód)

            W czasie wakacji najprzyjemniej jest przeglądać się w lustrze wody (na przykład jeziora okolonego wiankiem trzcin, czy też malowniczego stawu, w których – w dodatku – można własnoręcznie złowić, jeśli ktoś lubi to zajęcie, jakąś rybę…).  Ale od czasu do czasu można też przejrzeć się w lustrze myśli… Czytaj dalej „Wakacyjna zamiana ról ”

Warto przyglądać się z bliska

Małgorzata Strzałkowska, Plaster czarownicy i inne baśnie. Ilustracje Piotr Fąfrowicz. Projekt graficzny Dorota Nowacka. Wydawnictwo Bajka. Warszawa 2021.

            Zdarzają się książki, które zasypiają na parę lat, a potem budzą się i rozsiewają wokół  czar… Tak jest właśnie z książką napisaną przez Małgorzatę Strzałkowską Plaster Czarownicy i inne baśnie. Po raz pierwszy (w roku 2006) wydało ją wydawnictwo Czarna Owca z przepięknymi, poetyckimi i ulotnymi (akwarela) ilustracjami Marii Ekier. Książka została zauważona przez krytyków. Otrzymała Nagrodę Biblioteki Raczyńskich (Książka lata 2006) oraz wyróżnienie literackie Polskiej Sekcji IBBY. Nie wiadomo, czy znalazła wtedy wielu czytelników. Można jednak mieć uzasadnione obawy, że nie. Informacja o literaturze dziecięcej była wtedy uboższa. Dobrze więc, że wydawnictwo Bajka przypomniało czytelnikom (adresatem są, według mnie, dzieci 5 – 10 lat) tę ważną pozycję. Autorka rozszerzyła ją o jedną baśń, a ilustracje stworzył tym razem Piotr Fąfrowicz. Są równie udane, choć zupełnie inne – bardziej wyraziste, nieco plakatowe (operujące niekiedy skrótem i symbolem), ale równie piękne i subtelne. Czytaj dalej „Warto przyglądać się z bliska”

Problemy ponad pokoleniami

Zuzanna Orlińska, Wstydu za grosz. Projekt okładki Daniel de Latour (Warszawa 2020) Nasza Księgarnia.

 

    Czy babcia może znaleźć wspólny język z wnuczką? Czy tak samo źle czuje się w społeczeństwie stara kobieta traktowana protekcjonalnie przez wielu ludzi i młoda dziewczyna, którą zawstydzają działania i wypowiedzi rówieśników?  Jak sobie (w różnym wieku) poradzić z nieśmiałością i wątpliwościami? Jak odróżnić to, co ważne od spraw mniej istotnych? Czytaj dalej „Problemy ponad pokoleniami”

Dużo miejsca na myślenie…

Fot. Grażyna Makara

Z Joanną Rudniańską o życiu i literaturze rozmawia Hanna Diduszko

(wywiad przeprowadzony dla „Poradnika Bibliotekarza”)

 

– Lubi pani Ursynów?

– Lubię tu mieszkać, ale nie znoszę spacerować. Wszystko jest podobne… No i te domy bez dachów…

Akcja pani książek (a wszystkie napisała pani jako mieszkanka Ursynowa) rozgrywa się czasem właśnie tu. Na przykład Piotrusia (bohaterka „Mojego taty z obcej planety”) mieszka tu z mamą.

– Tak. Na ostatnim piętrze wysokiego bloku. Tam, gdzie mieszkali moi sąsiedzi, którzy wyemigrowali do Ameryki.

W pani książkach pojawiają się również inne warszawskie miejsca – Powązki, Praga…

– No i Muranów!

Praga i Muranów w „Kotce Brygidy”. Właśnie na Muranowie spotykają się po latach dwie stare kobiety: Helena – Polka i Brygida – spolonizowana Żydówka, która zamierza (musi…) wyemigrować. Ciekawa jestem, jaki ma pani stosunek do tzw. „miejsca akcji”…

– Bardzo poważny. Do tego stopnia, że jak pisałam opowiadanie „Ruru”, o tej tragedii, która się rozegrała w Łodzi (w pewnym mieszkaniu znaleziono w szafie beczki po kiszonych ogórkach, a w nich zwłoki czworga dzieci, kilkuletnich bliźniaków i dwojga noworodków), to pojechałam tam i poszłam pod ten adres. Przeszłam się po podwórku i weszłam na klatkę schodową. Była tam stara, gięta poręcz. W opowiadaniu opisałam właśnie tę poręcz. Czytaj dalej „Dużo miejsca na myślenie…”