Siła głosu. Scenariusz zajęć z dziećmi w wieku 6 – 8 lat

 

Scenariusz zajęć „Głos” ukazał się drukiem w „Poradniku Bibliotekarza”

Lekcja jest adresowana do dzieci z klas 0 – 2. Inspiracją do zajęć jest książka Michała Bogdanowicza „Głos”.

          Jej autor debiutuje jako twórca piszący dla dzieci. Z zawodu jest muzykiem – śpiewakiem operowym. W tym wypadku jednak jego główny zawód nie jest utrudnieniem, lecz uwierzytelnieniem poruszanego tematu, gdyż niewielkich rozmiarów książka (ładnie zilustrowana przez debiutującą w zawodzie ilustratora absolwentkę warszawskiej ASP – Julię Cybis) traktuje o głosie i jego roli w uzyskaniu własnej tożsamości. Bohaterem baśniowego opowiadania jest niemy Mały Wodnik (długo wyczekiwane dziecko Nimfy Błotnej i Wodnika), do którego nie dotarła przesyłka od Wielkiego Rozsyłacza Głosów. W związku z czym Mały Wodnik podejmuje podróż w poszukiwaniu swego głosu. Jak to bywa w podróży, zdarzają się przygody i spotkania. W końcu głos zostaje szczęśliwie odnaleziony, co napełnia bohatera poczuciem szczęścia.

I. Cele lekcji

  • rozwój umiejętności językowo-myślowych (przede wszystkim umiejętność kategoryzacji i wyszukiwania konsekwencji)
  • rozbudzanie umiejętności uważnego obserwowania świata
  • rozwój myślenia refleksyjnego
  • rozbudzenie zainteresowania książką i czytaniem.

 

II. Pomoce

  • egzemplarz książki: Michał Bogdanowicz, Głos. Ilustracje Julia Cybis. Warszawa 2014. „Ezop Agencja Edytorska”
  • rozwijane papierowe trąbki
  • plansze z napisami reprezentującymi różne kategorie:
  1. zwierzęta
  2. ludzie
  3. przyroda nieożywiona/zjawiska przyrody
  4. cywilizacja
  • kolorowe paski z napisami elementów, które trzeba będzie przyporządkować:     – do kategorii A: kot, żaba, osioł, krowa, mysz,

– do kategorii B: niemowlę, przedszkolak, mamusia,  śpiewak operowy

– do kategorii C: wodospad, morze, rzeka, wiatr, burza

– do kategorii D: fabryka, auto policyjne, straż pożarna, motocykl

III. Przebieg lekcji

 

  1. Odgadywanie głosów/ przyporządkowywanie głosów

Prosimy dzieci: „Spróbujcie pokazać głosem to, co jest napisane na wylosowanym pasku.”

Chętni losują paski (nie pokazując innym, co wylosowali) i – kolejno –  starają się pokazać głosem to, co wylosowali. Reszta dzieci zgaduje, co to za odgłos.  Gdy odgłos zostanie rozszyfrowany, dziecko kładzie pasek  na odpowiedniej planszy.

 

  1. „Co by było, gdyby…” – wymyślanie konsekwencji.

 

Prosimy dzieci: „Zastanówcie się, co by  było, gdyby głosu nie miały:

żaby

– koty

– dzieci

– wodospady

– morze

– auta policyjne”

Dzieci podają swobodnie konsekwencje sytuacji, w której różne elementy świata „nie mają głosu” (same wybierają, o czym chcą mówić)

 

  1. Pytamy dzieci: „Do czego jest potrzebny głos?”. Dzieci próbują swobodnie wypowiadać się na ten temat.

 

IV. Zakończenie zajęć: zabawa dźwiękowa

 

  1. Dzieci otrzymują papierowe, zwijane trąbki. Prowadzący dzieli grupę na dwa – trzy zespoły i organizuje zabawę dźwiękową z użyciem papierowych, rozwijanych trąbek; na przykład:
  • nauczycielka klaszcze: raz – dwa – trzy, pierwsza grupa trąbi razem – raaaaz.
  • nauczycielka klaszcze: raz – dwa – trzy – cztery, druga grupa trąbi razem – raaaaz, dwaaa.
  • nauczycielka klaszcze: raz – dwa – trzy – cztery – pięć, trzecia grupa trąbi razem – raaaaz, dwaaa, trzyyy.

 

2. Wyciszenie dzieci

Po trąbieniu i klaskaniu prosimy dzieci, by zamknęły oczy i w myślach odliczyły do dwudziestu, słuchając ciszy. Pozwalamy otworzyć oczy i zaczynamy dzieciom czytać książkę. Jeśli mamy wystarczająco dużo czasu, czytamy całą.

UWAGI

Ad.III/ 1. Plansze z nazwami kategorii, ułożone w widocznym miejscu, mogą nieco ułatwić i ukierunkować myślenie. Ten moment jest ważny, ponieważ dzieci podczas porządkowania pasków (czynność kategoryzacji) uczą się w praktyce stosowania kryteriów (nie trzeba na razie używać tego pojęcia).

 

Ad. III/2. W czasie swobodnych wypowiedzi na temat konsekwencji (skutków) „braku głosu” ważne jest, by nauczyciel pozwolił dzieciom na zastanowienie się i wyartykułowanie własnych uwag. Pozwólmy też wybrać dziecku, o czym chce mówić. Jedno dziecko będzie wolało rozważać skutki braku głosu u auta policyjnego, a inne u żaby lub niemowlaka. Niech każde wybierze to, co jest dla niego w danym momencie najciekawsze. Nie należy dzieci popędzać, ani mówić za nie.  To jest trudny problem. Na ogół jedna wypowiedź prowokuje kolejne pomysły i wypowiedzi. To może być bardzo ciekawy moment lekcji. Ma on również znaczenie wychowawcze – uczy uwagi, buduje postawę refleksyjną (dzieci mogą zacząć zastanawiać się nad konsekwencjami w ogóle…)

 

Ad.III/3. Podobnie, jak w myślowej pracy nad konsekwencjami i tutaj należy zostawić dzieciom dużo przestrzeni do swobodnych wypowiedzi. Na naciskać, nie popędzać. Uważnie słuchać, co mają do powiedzenia. Nie wartościować wypowiedzi (nie ganić, ale również nie przesadzać z pochwałami; to często onieśmiela i wprowadza  element rywalizacji). Wypowiedzi dzieci nie muszą kończyć się żadnym podsumowaniem, ani wnioskiem.

 

Ad. IV./1 Zakończenie zajęć jest, jak to powiedziano wyżej, zabawą dźwiękową i może stanowić pointę zajęć.  Jest ich niewerbalnym uzupełnieniem. Ostatni segment zajęć mówi bowiem, że głos jest potrzebny (również) do zabawy.

 

Ad. IV/2. Moment wyciszenia jest ważny przede wszystkim ze względów porządkowych: rozbrykane dzieci trzeba łagodnie doprowadzić do ładu. Czytanie książki na zakończenie zajęć jest zasygnalizowaniem związku pomiędzy  działaniami i wypowiedziami (samodzielnymi myślami) dzieci  a literaturą. To czas na chłonięcie literackiej opowieści.

 

Hanna Diduszko

 

 

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.