Dużo miejsca na myślenie…

Fot. Grażyna Makara

Z Joanną Rudniańską o życiu i literaturze rozmawia Hanna Diduszko

(wywiad przeprowadzony dla „Poradnika Bibliotekarza”)

 

– Lubi pani Ursynów?

– Lubię tu mieszkać, ale nie znoszę spacerować. Wszystko jest podobne… No i te domy bez dachów…

Akcja pani książek (a wszystkie napisała pani jako mieszkanka Ursynowa) rozgrywa się czasem właśnie tu. Na przykład Piotrusia (bohaterka „Mojego taty z obcej planety”) mieszka tu z mamą.

– Tak. Na ostatnim piętrze wysokiego bloku. Tam, gdzie mieszkali moi sąsiedzi, którzy wyemigrowali do Ameryki.

W pani książkach pojawiają się również inne warszawskie miejsca – Powązki, Praga…

– No i Muranów!

Praga i Muranów w „Kotce Brygidy”. Właśnie na Muranowie spotykają się po latach dwie stare kobiety: Helena – Polka i Brygida – spolonizowana Żydówka, która zamierza (musi…) wyemigrować. Ciekawa jestem, jaki ma pani stosunek do tzw. „miejsca akcji”…

– Bardzo poważny. Do tego stopnia, że jak pisałam opowiadanie „Ruru”, o tej tragedii, która się rozegrała w Łodzi (w pewnym mieszkaniu znaleziono w szafie beczki po kiszonych ogórkach, a w nich zwłoki czworga dzieci, kilkuletnich bliźniaków i dwojga noworodków), to pojechałam tam i poszłam pod ten adres. Przeszłam się po podwórku i weszłam na klatkę schodową. Była tam stara, gięta poręcz. W opowiadaniu opisałam właśnie tę poręcz. Czytaj dalej „Dużo miejsca na myślenie…”

Opowieść o (prawie) Spełnionym Marzeniu… 

 

Przemysław Wechterowicz, Marcin Minor, Oskar Pazurek. (Warszawa 2020). Wydawnictwo Ezop.

 

        Czy można pozostać sobą a jednocześnie spełnić marzenie o zupełnym przeistoczeniu? Czy można odkryć samego siebie na nowo? Czy można zajmować się zwykłymi, codziennymi sprawami a jednocześnie nieustająco wznosić się ponad rzeczywistość?… Czym jest marzenie? Czy możliwe jest spełnienie marzeń? Czytaj dalej „Opowieść o (prawie) Spełnionym Marzeniu… ”

Kolorowy Tallin, koty i wyobraźnia szczęśliwego dziecka

 

Helena  Läks, Sekretna piekarnia. Ilustrowała Regina Lukk-Toompere. Z języka estońskiego przełożyła Anna Michalczuk-Podlecki. Wydawnictwo Ezop (Warszawa 2019).

 

          Niewiele możemy powiedzieć o literaturze estońskiej. Ktoś czytał Jaana Krossa, ktoś słyszał o Jaanie Kaplinskim? A przecież Estonia jest tak blisko… Dlatego dobrze się dzieje, że estońskie książki dla dzieci zaczęły docierać na nasz rynek. Jest szansa, że ich obecność wzbudzi zainteresowanie kulturą naszych nieodległych geograficznie sąsiadów. Może stanie się to już niebawem, a może dopiero w przyszłości, gdy obecne dzieci urosną. Czytaj dalej „Kolorowy Tallin, koty i wyobraźnia szczęśliwego dziecka”

To proste…

 

Marianne Dubuc, Droga na górę. Przełożyła Justyna Bednarek. Warszawa 2019. Wydawnictwo Wytwórnia.

 

 

        Marianne Dubuc, urodzona w roku 1980 kanadyjska pisarka (pisze w języku francuskim) i ilustratorka, tworząca z myślą o odbiorcy dziecięcym, napisała dotąd kilkanaście książek. Przetłumaczono je na ponad 20 języków.

        Droga na górę, starannie wydana przez Wydawnictwo Wytwórnia w pieczołowitym i pomysłowym przekładzie Justyny Bednarek, to kolejna pozycja tej autorki na polskim rynku wydawniczym.

Czytaj dalej „To proste…”

Korczak z bliska…

      Hanna Rudniańska, Korczak, Tokarzewski i my. Wspomnienia i rozmowa z Krystyną Shmeruk.

Korczak, Tokarzewski and us. Hanna Rudniańska’s memoirs   and conversations with Krystyna Shmeruk. Kraków 2005.

 

      Sesja Korczakowska… Zdarzyło mi się kiedyś przygotować takie wydarzenie. Było to w zamierzchłych czasach, gdy pracowałam jeszcze w szkole. Pragnęłam przybliżyć moim licznym koleżankom i nielicznym kolegom fascynującą myśl Korczaka.

        Całe zdarzenie miało związek z tak zwanym Projektem 100 (międzynarodowym przedsięwzięciem edukacyjnym, którego efektem była Międzynarodowa Filozoficzna Gazeta Dzieci po nazwą 100) i polskim dzieckiem tego projektu – Mazowiecką Filozoficzną Gazetą Dzieci, noszącą wymyślony przez dzieci tytuł Filozofik. Czytaj dalej „Korczak z bliska…”

Złoto i Nadzieja

Roksana Jędrzejewska-Wróbel, Pracownia Aurory. Ilustracje Jona Jung. Warszawa 2019: Wydawnictwo Bajka.

         Autorka Pracowni Aurory Roksana Jędrzejewska-Wróbel działa na polu literatury dziecięcej już od szesnastu lat. Jak ten czas leci! Wydaje się, że dopiero wczoraj dzieci dostały do rąk pełną uroku Sznurkową historię czy Gęboluda. Zarówno postaci z tych książek, jak i późniejszych tej pisarki (Aurelka, Florka, Melania, Melchior i inne), głęboko zapadły w serca małych czytelników (bo głównie z myślą o nich pisze autorka, która ma na swoim koncie wiele nagród i wyróżnień; wśród nich wpis na Listę Skarbów Muzeum Książki Dziecięcej oraz na Złotą Listę Fundacji ABCXXI – Cała Polska czyta dzieciom). Czytaj dalej „Złoto i Nadzieja”

Wsiąść do pociągu byle jakiego…

 

 

 

            Jan Karp, Piosenka dla Karla. Ilustracje Piotr Rychel. Warszawa 2010. Wydawnictwo Bajka.

 

 

            Kto z nas nie miewa ochoty, by pobiec w przeciwnym niż jego bliscy kierunku? Chyba każdemu przydarza się taki stan ducha.

            Nie inaczej rzecz się ma z bohaterem współczesnej baśni Jana Karpa (to pseudonim literacki autora pochodzącego z Opola, absolwenta Wydziału Psychologii warszawskiej ATK), rozgrywającej się w bliżej niekreślonym królestwie.

          Bohaterom Piosenki dla Karla udaje się nawet (co w życiu nie bywa powszechne) wprowadzić swój zamiar ucieczki w życie. Co jest zatem tematem książki, osią, wokół której obraca się jej sens? Czy jest to ucieczka i szalone przygody, przytrafiające się zarówno uciekającym, jak i ścigającym? A może to, przed czym uciekają bohaterowie?

    Literacki kunszt tej świetnie napisanej, choć skromnej objętościowo książeczki (zaledwie 95 stron, wraz z czarno-białymi, znakomicie zestrojonymi z treścią, ilustracjami Piotra Rychla)  polega na tym, że i jedno, i drugie. Czytaj dalej „Wsiąść do pociągu byle jakiego…”

Selma z ptakiem w kieszeni…

 

Ellen Karlsson,  Ryba o imieniu Fabian. Ilustr. Eva Lindström. Przełożyła ze szwedzkiego Katarzyna Skalska. Poznań 2019: Zakamarki.

 

            Przeżycia nieśmiałej Selmy, jej nowa sytuacja emocjonalna i życiowa, a także zupełnie niespodziewana przyjaźń z chłopcem to tematy kolejnej książki dwóch szwedzkich autorek: Ellen Karlsson – pisarki i Evy Lindström – ilustratorki.

            Obie panie dały swoim czytelnikom do rąk dwie książki, których bohaterką jest Selma (trzecia ukaże się niebawem). O pierwszej, zatytułowanej Sznurówka, ptak i ja, już tu z entuzjazmem pisałam, chwaląc subtelne podejście do emocji i duży potencjał dialogowy (jest o czym rozmawiać).

            Druga część cyklu o Selmie nie rozczarowuje. Można ją (ostatecznie) czytać osobno, choć znajomość pierwszej części pozwala lepiej zobaczyć zmiany zachodzące w dziewczynce, przede wszystkim – jej stopniowe dojrzewanie.

          Selma ma osiem lat. Będzie chodzić do innej niż dotychczas klasy i ma nadzieję, że się z kimś zakoleguje. Jej marzenie się spełnia, choć przyjaciela odnajduje nie w zaborczej, pozbawionej empatii, podchodzącej zadaniowo do szkolnej relacji koleżance, którą nauczyciel wyznaczył na opiekunkę nieśmiałej nowej uczennicy, lecz w Fabianie, koledze, który ma własne pasje, umie się głośno i spontanicznie śmiać, no i niczemu się nie dziwi. Nawet ptakowi, który wyprowadził się z serca dziewczynki i mieszka teraz w jej kieszeni, a czasem – w doniczce… Czytaj dalej „Selma z ptakiem w kieszeni…”

Złoty trybik dobroci

 

Marcin Szczygielski, Leo i czerwony automat. Ilustracje Dorota Wojciechowska-Danek.  Instytut Wydawniczy Latarnik im. Zygmunta Kałużyńskiego. Warszawa 2018.

 

    Zwykłe miasto, które się przeistacza. Staje się przerażające. Chłopiec, który chce być zwykły, ale nie jest i to nie dlatego, że jest dzieckiem z in vitro, ale z powodu dojrzałości, empatii, po prostu – dobroci, w dodatku połączonej z wolą działania. Magiczny pierwiastek wkradający się w znajomą zwykłość Miasta i Zielonej Perspektywy, dzielnicy, niegdyś wykwintnej i modnej, teraz – zmieniającej się pomału w przykurzony relikt przeszłości. Tak wygląda świat przedstawiony w powieści Marcina Szczygielskiego, który kolejny raz zabiera czytelnika w świat pełen niesamowitych zdarzeń po to, by powiedzieć o rzeczach ważnych i najważniejszych.

Czytaj dalej „Złoty trybik dobroci”