Trzy słowa najcieplejsze

 

Anna Onichimowska, Piecyk, czapeczka i budyń. Warszawa 2009, Ezop. Agencja edytorska

http://ezop.com.pl/

 

                      Książka Anny Onichimowskiej Piecyk, czapeczka i budyń  to kolejna baśń, gdzie, jak to bywa w baśni, mamy do czynienia z pomieszaniem światów.  Jest zatem świat, który nieźle znamy i  taki, który może powstać w głowie niedużego czytelnika. Są więc rekwizyty znane z dnia codziennego: ciastka w czekoladzie, sok, makaron w kształcie gwiazdek, keczup, jest pisanie opowiadań (nie bardzo wiadomo, czy są to zadania domowe, czy też teksty pisane z potrzeby serca), jest piżama w kropki i komputery. Z drugiej strony  pojawia się  para bohaterów nie z tego świata: olbrzymi Troll i jego nauczyciel języków obcych oraz maleńki – Pufek i jego mama – Pufka. Czytaj dalej „Trzy słowa najcieplejsze”

Perła do wyłowienia

 

Viliam Klimaček, Dezider Tóth, Noga w nogę. Tłumaczenie Maria Marjańska-Czernik. Warszawa 2005. Wyd. bis.  

 

            Trochę niezręcznie pisać o książce, która zniknęła. Mimo wszystko zrobię to, zachęcając do wytrwałych poszukiwań. Jest bowiem do wyłowienia perła.

             Zniknięcie…Taki okrutny los spotkał jedną z najoryginalniejszych książek, jakie ukazały się w Polsce na początku XXI wieku. Zniknęła książka, będąca swoistym zbiorem mądrych, zabawnych i  niesłychanie intrygujących (również wizualnie) scenariuszy zajęć z dziećmi – tymi małymi, tymi starszymi i tymi prawie dorosłymi. Zniknęła książka, która ma charakter uniwersalny. Mowa o pozycji pod tytułem Noga w nogę, autorstwa dwójki słowackich twórców Viliama Klimačka i Dezidera Tótha, wydanej w Polsce w 2005 roku przez wydawnictwo bis. Czytaj dalej „Perła do wyłowienia”

Z Pędrkiem Wyrzutkiem przez świat

 

 

 

Stefan Themerson, Przygody Pędrka Wyrzutka. Z ilustracjami Franciszki Themerson. Wydawnictwo ISKRY, Warszawa 2002

http://iskry.com.pl

         Dobrze od czasu do czasu odwiedzać antykwariaty i rozmaite centra tanich książek. No i jest przecież allegro… Właśnie tam można znaleźć prawdziwe perły, których nie uświadczy się w księgarniach. Taką właśnie perłą jest powiastka Przygody Pędrka Wyrzutka Stefana i Franciszki Themersonów, pary znakomitych artystów,  wysoko cenionych przez krytykę, niektórych filozofów i polonistów, ale stosunkowo mało znanych (lub w ogóle nieznanych) młodszym i starszym czytelnikom oraz popularyzatorom literatury dziecięcej z urzędu, czyli nauczycielom i bibliotekarzom.      Czytaj dalej „Z Pędrkiem Wyrzutkiem przez świat”

     Odwrócenie ról

 

Sari Peltoniemi, Groszka. Piesek, który chciał mieć dziewczynkę. Przełożyła Iwona Kosmowska. Ilustrowała Liisa Kallio. Wyd. W.A.B. (Warszawa 2010).

         Sari Peltoniemi to znana fińska autorka książek dla dzieci i młodzieży, była nominowana dwukrotnie do ważnej w Finlandii nagrody Finlandia Junior, pracowała w szkole jako nauczycielka, pisze także teksty piosenek rockowych, a w latach 1980 – 1990 sama występowała jako piosenkarka.

        Możemy się też domyślać, że jest miłośniczką psów i to  niekoniecznie  rasowych. Tylko bowiem osoba, która prawdziwie kocha zwierzęta, mogła wpaść na tak zabawny i – przy okazji – nośny pomysł, by odwrócić role i przedstawić tęsknotę do drugiej istoty z innego niż ludzki (a zatem zwykły) punktu widzenia. Zmiana punktu widzenia z ludzkiego na psi jest wprowadzeniem nieoczywistości, każe się dziwić i zastanawiać na nowo nad sprawami, które wydają się w pierwszej chwili zupełnie proste. Czytaj dalej „     Odwrócenie ról”

O rudowłosej Minu, co łazi po dachach i drzewach

 Annie M.G. Schmidt, Minu, tłumaczenie Joanna Borycka-Zakrzewska. Wydawnictwo Hokus-Pokus, Warszawa 2006

http://www.hokus-pokus.pl 

          Kot jest zwierzęciem pełnym tajemnic. Staje się często panem swego właściciela. Co prawda chadza własnymi drogami, ale ten, kto (jak ja) z bliska obserwował przez wiele lat to zwierzę (bo kota nie można mieć)  wie, że bardzo przywiązuje się ono nie tylko do miejsc, które lubi, ale i do ludzi.

      Kot, arystokratyczny indywidualista, inspirował twórców literatury dziecięcej od dawna. Charl Perrault (w swoim zbiorze baśni z 1697 roku) ubrał kota w buty i kazał sprytem zdobywać dla swego pana wszelakie dobra. Po francuskim mistrzu pióra czyniło to wielu (u nas na przykład Jan Brzechwa,  Hanna Januszewska, Ewa Szelburg-Zarembina, czy Witold Zechenter). Pisano o kocie w różnych czasach i w różnych językach, prozą i wierszem. Czynił to Rudyard Kipling i Theodor Geisel (Dr Seuss), Thomas S. Eliot i Stanisław Jachowicz, Mieczysława Buczkówna i (całkiem niedawno) Tomasz Trojanowski. Kot bywał przewrotnym, choć miłym niecnotą (np. u Marii Kownackiej) i mędrcem (kot o imieniu Arystoteles z książki Dicka Kinga-Smitha Arystoteles solennie wypełnia polecenie otrzymane na pożegnanie od mamy: Bądź mądry, synku). Przykłady można by tu mnożyć.

                Holenderska pisarka, Annie M.G. Schmidt (1911 – 1995) uczyniła jednak coś zupełnie niezwykłego: bohaterem jej książki Minu jest bowiem… były kot, a właściwie, co nie jest bez znaczenia… była kotka.

Czytaj dalej „O rudowłosej Minu, co łazi po dachach i drzewach”

Opowieść powigilijna

Anna Onichimowska, Tajemnica Malutkiej. Ilustracje: Agata Dudek; opracowanie graficzne: Małgorzata Nowak. Ezop Agencja Edytorska. Warszawa 2012.

http://ezop.com.pl/

 Zwykle bywa tak, że bajkę opowiada  dorosły. Dziecko słucha. Autorka Tajemnicy Malutkiej zarysowuje inną sytuację: oto tata i jego córeczka, która, dość podekscytowana, powinna jednak zasnąć po Wigilii, tworzą wspólnie bajkę… Czytaj dalej „Opowieść powigilijna”

Niecodzienna codzienność

Tina Oziewicz, O wiadukcie kolejowym, który chciał zostać mostem nad rzeką i inne bajki. Zilustrowane przez Bognę Pniewską. Wydawnictwo Dwie Siostry. Warszawa 2007.

Tina Oziewicz, O wiadukcie kolejowym, który chciał zostać mostem nad rzeką i inne bajki. Opracowanie graficzne: Marta Ignerska . Wydawnictwo Dwie Siostry. Warszawa 2014

Żeby widzieć, trzeba nauczyć się patrzeć. Wtedy jest szansa na to, że tzw. szara codzienność przestanie być bezbarwna, monotonna i nieciekawa. Okaże się, że można wydobyć z niej romantyczne marzenie, zabawną przygodę, zachwycający szczegół, coś niebanalnego, choć niewielkiego, ale godnego zadumy, refleksji lub choćby – zatrzymania się w pędzie. Czytaj dalej „Niecodzienna codzienność”

Uśmiech – tylko tyle? Co cieszy czeskiego Cieszka…

Zdeněk Svěrák, Ucieszki Cieszka. Tłumaczenie Dorota Dobren. Ilustracje Ewa Stiasny. Wydawnictwo Dwie Siostry. Warszawa 2013

Fenomen czeskiego humoru zadziwia polskiego czytelnika  i widza od lat. Dotyczy to nie tylko literatury i filmów dla dorosłych, ale również literatury i filmów dla dzieci. Wiele osób pamięta postać – znanego również z filmów animowanych – brodatego rozbójnika Rumcajsa, a także jego uroczej żoneczki Hanki (lub, w zależności od przekładu, Manki) i ich synka – Cypiska. Dzisiejsze maluchy spotykają się z Rumcajsem i jego rodziną głównie na ekranie. Na szczęście od czasu do czasu pojawia się kolejny bohater, który trafia do dziecięcych serc. Czytaj dalej „Uśmiech – tylko tyle? Co cieszy czeskiego Cieszka…”

Wdzięczny taniec małej Binty

 

Eva Susso, Benjamin Chaud, Binta tańczy, Poznań 2008, Wyd. Zakamarki.

Powstałe w 2007 roku poznańskie wydawnictwo Zakamarki specjalizuje się w adresowanej do dzieci  literaturze skandynawskiej. Wydało sporo książek obrazkowych adresowanych do młodszych dzieci.

Taką właśnie książką jest niewielkich rozmiarów pozycja szwedzkiej pisarki Evy Susso (autorki kilkunastu książek, piszącej zarówno dla najmłodszych, jak i dla młodzieży) i młodego francuskiego ilustratora Benjamina Chaud’a (ma na swoim koncie sporo tytułów zilustrowanych we Francji). Czytaj dalej „Wdzięczny taniec małej Binty”

Czy może istnieć coś, czego nie ma?

Maria Marjańska-Czernik, Nic. Ilustrowała Krystyna Lipka – Sztarbałło. Warszawa 2008. Wydawnictwo Piotra Marciszuka „Stentor” (KORA)

„Kiedy wymawiam słowo „Nic”/ stwarzam coś, co nie mieści się w żadnym niebycie”- napisała Wisława Szymborska w wierszu „Trzy słowa najdziwniejsze”, natomiast Maria Marjańska-Czernik, która poetką nie jest, ale jest pisarką, tłumaczką i znawczynią nie tylko  książki, ale i, najwyraźniej, psychiki dziecięcej, usiadła i  –  razem z ilustratorką – Krystyną Lipką-Sztarbałło stworzyła „Nic”. Taki właśnie tytuł nosi pięknie wydana, adresowana do przedszkolaków i uczniów najmłodszych klas, książka tego tandemu autorek.

Czytaj dalej „Czy może istnieć coś, czego nie ma?”